Een geschiedenis van de verhouding van de mens tot de natuur
Philipp Blom | 2023, De Bezige Bij
Een boek dat handelt over de besturing van het publieke domein van de natuur. Het is een rijk geschakeerd boek, vol met historische perspectieven vanuit onze literatuur. Het levert veel inzicht in de spelers die op het veld staan, de onderliggende processen en drijfveren en hoe zij uiteindelijk acteren. Het is een boek dat publieke waarden en risico’s naast en in verband met elkaar belicht en nauwkeurig beschrijft. Lezenswaardig voor elke politicus, bestuurder en manager van het publieke domein.
Het boek lijnt de gedachte uit dat ‘De menselijke obsessie met het overheersen van de natuur zal leiden tot verwoesting van onze planeet’, zo is de overtuiging. ‘Onderwerp de aarde.’ Ongeveer drieduizend jaar geleden legde de auteur van het bijbelboek Genesis deze woorden in de mond van de schepper.
Zo werd het idee geboren dat de menselijke soort een bijzondere plaats op aarde inneemt en daarmee het recht heeft om de planeet genadeloos te exploiteren. Een idee dat zich de eeuwen erna ontwikkelde en verspreidde over de wereld. Wie zich ertegen verzette kreeg te maken met kolonisators en uitbuiters die zich beriepen op hogere machten die het nu eenmaal zo bepaald hadden.
“Het getemde land onder de wolken en de zucht naar steeds nieuwe veroveringen in de stratosfeer zijn de uitdrukking van een collectieve waan, het volkomen ontketende idee namelijk dat de mens buiten en boven de natuur staat en haar kan en moet onderwerpen. Dat mensbeeld beschouwt zichzelf als verheven boven dieren en andere levende wezens, ziet de natuur als coulisse van zijn eigen ambities en als opslagplaats van grondstoffen. Vanuit die bevoorrechte positie maakt hij zich op om de wereld geheel aan zijn wil te onderwerpen.”
In deze universele geschiedenis van de mens en zijn omgeving vertelt Philipp Blom het verhaal van de onderwerping van de natuur, waarvan de negatieve gevolgen steeds duidelijker zichtbaar worden. Alleen als de mensheid zich kan ontdoen van het waanidee boven de natuur te staan, heeft ze een kans van overleven.
Bibliografie
Blom, P. (2023) De onderwerping: Een geschiedenis van de verhouding van de mens tot de natuur. Amsterdam: De Bezige Bij.
Over de auteur
Philipp Blom (Hamburg, 1970) is historicus, romanschrijver, journalist en vertaler. Hij studeerde in Wenen en Oxford en schrijft voor tal van Britse en Duitse kranten en tijdschriften, zoals The Times Literary Supplement, The Independent, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Zeit , en voor Vrij Nederland . Bij De Bezige Bij verschenen De duizelingwekkende jaren (2009), Het verdorven genootschap (2010), Alleen de wolken (2014), Wat op het spel staat (2017), De opstand van de natuur (2017), Een Italiaanse reis (2019) en Het grote wereldtoneel (2020). In 2023 verscheen De onderwerping , over de geschiedenis van de verhouding van de mens tot de natuur.