Bij de diagnose van een voorliggend vraagstuk – groot of klein, dat maakt niet uit – is het uitgangspunt van het raamwerk Cinetone^® om diverse perspectieven tegelijk te hanteren. Dus niet slechts vanuit dat ene gezichtspunt, het eigen beleidsveld, het voorliggende belang of de vertrouwde wetenschap.

De stichting is geïnspireerd door het werk van prof. dr. ir. Roelof A.A. Oldeman (1974a). Hij ontwikkelde in de afgelegen tropische bossen van Frans-Guyana deze unieke en door topwetenschappers geroemde (summa cum laude) methode om op nauwkeurige wijze complexe bosecosystemen vast te leggen in transecten, te beschrijven en te begrijpen. Het unieke is dat ook de indianen, die er leefden, zijn transecten konden lezen, begrijpen en de habitats en niches feilloos konden duiden. Zijn weg van diagnose is er een, die ook de stichting volgt. Het is de weg van de pluridisciplinaire diagnose.

Pluridisciplinariteit (letterlijk: meerdere, is meervoud van ‘plus’, Latijn) houdt in het combineren van kennis en inzicht vanuit een samenstelling van diverse disciplinaire domeinen (vakgebieden, wetenschappen, beleidsvelden, expertises, systeemlagen).

Oldeman combineerde de kennis vanuit diverse wetenschappen tegelijkertijd om tot begrip en inzicht te komen, om de diagnose van staat, fase en krachtenveld te kunnen stellen en daarbij, belangrijk, de rol van de onderdelen, de componenten, in hun samenhang specifiek te duiden. Maatschappelijke vraagstukken in het ecosysteem stad vereisen dan ook een open dialoog tussen een rijk samengestelde groep van deskundigen, om de juiste diagnose te kunnen stellen.

“Uit dit onderzoek is gebleken dat het mogelijk is bos te verklaren en de diepgaande verschillen erbinnen te begrijpen… Dit werk, dat getuigt van een zeer vindingrijke en creatieve geest, roept een grote weerklank op.”

– George Mangenot, Honorary Botanist Neuchâtel University and Sorbonne University (Oldeman, 1974a)

De pluridisciplinaire benadering omvat architectuur (bomen, eco-units, mozaïeken), ecologie (het systeem), design (gestalt, inclusief geometrie), populatie-dynamica (aantallen, soorten, diversiteit), fysiologie (de innerlijke werking van soorten en eco-units op een hoger systeemniveau) en morfogenese (groei- en regeneratiepatronen). Zijn werk was begin jaren zeventig een ware doorbraak in de diagnose van bosecosystemen.

Oldeman zette een nieuwe toon in het verbinden van wetenschappen, de nauwgezetheid van metingen en het inbrengen van de factor tijd. Terugkijken en vooruitkijken werd mogelijk door kennis te combineren. Voor diagnose is de factor tijd essentieel. Het geeft immers betekenis en verdieping in waar wij ons thans bevinden.

De benadering om meerdere perspectieven toe te laten, te wegen en te hanteren past de stichting ook toe om een maatschappelijk vraagstuk, project, programma, uitvoeringstaak of plan binnen het ecosysteem stad te diagnosticeren. In het ecosysteem stad worden organisaties beschouwd als de componenten, de organismen.

Deze benadering vereist bij diagnose rondom een maatschappelijk vraagstuk, het stellen én in onderling verband beantwoorden van de volgende vragen:

• Hoe zit het bouwwerk (zij- én bovenaanzicht) van betrokken organisaties eruit?
• Wat is de plaats van dit bouwwerk in het bredere ecosysteem van de samenleving?
• Hoe zijn de betrokken organisaties ontworpen (beoogd doel, organisatorisch, juridisch) ?
• Wat zijn hun aantallen, gewichten, fasen, rollen en relaties?
• Wat is de ‘corporate’ werking van de organisaties, wat hun eigenschappen, DNA?
• Welke vorm nemen zij aan, hoe ontwikkelen zij zich, planten zich voort, herstellen?

Kennis die de laatste jaren is ingezet bij dialogen komt onder meer vanuit de wetenschappen van antropologie, architectuur, bestuurskunde, communicatie, corporate governance, ecologie, ethiek, filosofie, management, personeel- en organisatiekunde, politicologie, rechtsgeleerdheid, sociale psychologie, sociologie, staatkunde, stadsbeheer en wiskunde.

Het palet van vragen kon het best beantwoord worden door een combinatie van functies (bestuurder, manager, beleidsmaker, controller, dienstverlener en uitvoerder) bijeen te brengen. Daarbij hanteerde de stichting het uitgangspunt om de opleidingsniveaus van de deelnemers te allen tijde als gelijkwaardig te beschouwen en hun inbreng als gelijk te wegen.

Onze les bij diagnose van maatschappelijke vraagstukken is tamelijk voor de hand liggend: de diverse invalshoeken en benaderingen toelaten, hen combineren en verbinden. Pluridisciplinariteit is het woord, het is de weg.

Bibliografie

Oldeman, R.A.A. (1974a, 2nd ed.). L’architecture de la forêt guyanaise. Mémoires ORSTOM, 73. https://lnkd.in/dMqJhEY