Professor dr. ir. Roelof A.A. Oldeman (1937-2022) ontwikkelde begin jaren zeventig een baanbrekende benadering voor de diagnose van bosecosystemen. Kern daarvan was het multidisciplinaire en wetenschap-overstijgende karakter, leidend tot een hoge mate precisie in diagnose. Met zijn onderzoek droeg hij bij aan de inzichten in de samenhang, architectuur en processen van de meest complexe ecosystemen op aarde.

Emeritus Professor dr. ir. Roelof A.A. Oldeman developed in the late 1970s a groundbreaking approach – worldwide – in diagnosing forest ecosystems. Its core was the multidisciplinary and science-transcending nature, leading to a high degree of precision in diagnosis. His research contributed insights into the coherence, architecture and processes of the most complex ecosystems on earth.
“Het belangrijkste in het werk van Oldeman is dat hij een methodologie heeft gecreëerd die bestaat uit een geheel van perfect gearticuleerde morfogenetische, ecologische en fysiologische concepten die een structurele analyse mogelijk maken van de populaties van bomen in alle regio’s van de wereld. Uit dit onderzoek is gebleken dat het mogelijk is bos te verklaren en de diepgaande verschillen erbinnen te begrijpen. Het flexibele en aanpasbare karakter van het oldemaniaanse systeem komt zo duidelijk naar voren. Dit werk, dat getuigt van een zeer vindingrijke en creatieve geest, roept een grote weerklank op.”
“The main thing in Oldeman’s work is that he created a methodology made up of a whole set of perfectly articulated morphogenetic, ecological and physiological concepts allowing the structural analysis of the populations of trees in all regions of the world. This research shows that explaining the forest and understanding its differences is possible. The flexible and adaptable character of the oldemanian system is thus highlighted. This work, which testifies to a very imaginative and creative spirit, is called to a great resonance.”
– George Mangenot, Honorary Botanist Neuchâtel and Sorbonne in Oldeman (1974a)
De idee van het bos en de stad / The idea of the forest and the city
In maart 2014 één van zijn oud-studenten, ir. Jack P. Kruf, opperde de idee dat de Oldemansiaanse systeembenadering van het bos ook toegepast zou kunnen worden op maatschappelijke levensgemeenschappen, zoals die er zijn binnen de samenleving en de stad. De idee werd door hem uitgewerkt tot een eerste concept. In augustus 2017 besloten Oldeman en Kruf een lezing te introduceren om de idee verder te verkennen aan de hand van concrete maatschappelijke vraagstukken, dit met het doel om het belang van geïntegreerd en holistisch denken en handelen – met name op het vlak van diagnose – binnen het openbaar bestuur te bevorderen en het daarop gebaseerd rentmeesterschap te voeden.
Roelof A.A. Oldeman:
“The forest tells its own story. Well, let us listen en learn.”
In March 2014, one of his former students, ir. Jack P. Kruf coined the idea that the Oldemanian system approach of the forest also could be applied to living communities, as they exist within society and the city. He developed the idea into a first concept. In August 2017, Oldeman and Kruf decided to introduce a lecture to further explore the idea based on concrete social issues, with the aim of promoting the importance of integrated and holistic thinking and action – particularly in the area of diagnosis – within public administration and nurturing stewardship based on it.
De lezing / The lecture
De tweejaarlijkse lezing is aangeduid als de Oldemanlezing. Het werd onderdeel van de portefeuille (inclusief rechten) van het concept Civitas Naturalis, dat Jack Kruf en Roelof Oldeman samen ontwikkelden. • The bi-annual lecture was named the Oldeman Lecture. It became part of the portfolio (including rights) of the concept Civitas Naturalis, which was developed by Jack Kruf and Roelof Oldeman.
Beeldmerk / Logo

Het beeldmerk is met toestemming van de auteur overgenomen uit Oldeman (1990, p 82/C). De afbeelding schetst het groeipatroon van Pinus spp., het geslacht “den”, en bevat de basisprincipes van de groeipunten. Het beeldmerk is een inspiratiebron voor verdere ontdekking van de kernelementen van rentmeesterschap en de toepassing ervan.
The logo of the lecture is taken with the author’s permission from Oldeman (1990, p 82/C). It is an image of the growth pattern of Pinus spp., the genus referred to as “pine”, and contains the basic principles of growth points. The pictorial mark inspires further discovery of the core elements of stewardship and its application.
Verdieping / In depth
De lezing heeft tot doel bij te dragen aan het inzicht in de architectuur van het publieke domein van stad en samenleving en het begrip van haar ecosysteem en de kernprocessen daarbinnen, dit om een transdisciplinaire aanpak van diagnose en besturing van publieke waarden te bevorderen. The lecture has the aim to contribute to the insight into the architecture of the public domain of city and society and the understanding of its ecosystem and the key processes within, this to encourage a transdisciplinary approach of diagnosis and governance of public values.
The lecture highlights a public issue the past, present and possible future way of governance. It is inspired by a science-, organization- and discipline-transcending approach based on the design thinking process (Liedtka et al., 2011). The lecture inspires holistic and integrated thinking and acting. It addresses implementable governance and control. This brings complex issues to resolution.
Grenzen oversteken / Crossing borders
Het is een oproep om cruciale kennis van het bosecosysteem toe te passen op publieke besturing van stad en samenleving. In feite kan het bos worden beschouwd als een uitermate geavanceerd laboratorium waar wij kunnen leren over de natuurlijke essentie van relaties, interacties, netwerken, samenwerking, weerstand c.q. veerkracht en de noodzaak van (bio) diversiteit teneinde ons evenwicht te vinden én te behouden. Om echt te leren, moeten we de grenzen oversteken tussen wetenschappen.
It is a call to apply crucial knowledge of the forest ecosystem in public governance and administration of city and society. In fact, the forest can be considered as a highly advanced laboratory where we can learn the natural essence of relationships, interactions, networks, collaboration, resilience, and the need for (bio)diversity to find and keep our balance. To really learn, we need to cross the boundaries between sciences.
“De groep die verantwoordelijk was voor het thema boscomponenten heeft besloten het proces te versnellen door een ambitieus project te starten, namelijk het schrijven van een gemeenschappelijk boek. Er is geen manier om samenwerking beter te stimuleren, maar deze manier moet ook geleerd en geoefend worden. Het resultaat ligt nu voor u. Het boek is naar onze mening nog niet ideaal, omdat het nog te veel sporen bevat van de oude universitaire traditie van onderzoekers die, ieder voor zich, werken aan enge onderwerpen die zij het beste kennen.”
“The group that was responsible for the forest components theme decided to accelerate the process by starting an ambitious project, the writing of a common book. There is no way in which cooperation can be stimulated better, but this way has to be learned and practised too. The result is now before you. The book is not yet ideal in our opinion because it still contains too many traces of the old University tradition of researchers working, each apart, on such narrow subjects as they know best.”
– Roelof Oldeman in Oldeman et al. (1990)
Inspiratie / Inspiration
Natuurlijke bossen zijn een uitbundige expressie van wat de aarde te bieden heeft. In feite, zoals Roelof Oldeman formuleerde, kunnen zij worden gezien als ingenieuze machines in het rijk van de zon. Alleen daarom al dienen ze te allen tijde gerespecteerd te worden. Hun variabiliteit in architectonische structuren is onbegrensd, hun samenstelling in kleuren en stoffen een groot wonder en hun biodiversiteit aan flora en fauna een verbazingwekkend bewijs en een rijke uitdrukking van het brede scala aan habitats.
Natural forests are abundant expressions of what Earth has to offer. In fact, as Roelof Oldeman stated, they can be seen as ingenious machines in the empire of the sun. For that alone, they have to be respected, always. Their variability in architectural structures is indefinite, their composition in colours and fabrics a true miracle and their biodiversity of flora and fauna an astonishing proof and rich expression of the wide range of habitats.
Duurzame ontwikkeling en circulaire economie
“Dat biedt de mogelijkheid om op een vergelijkbare manier als waarop Roelof A.A. Oldeman het functioneren van bossen heeft bestudeerd, het functioneren van de menselijke samenleving te analyseren. Ik beoog daarmee op een wetenschappelijk gefundeerde manier de uitdagingen die toenemende milieuvervuiling, klimaatverandering en afnemende biodiversiteit stellen, te begrijpen. Daarin worden verschijnselen niet (alleen) op basis van min of meer geïsoleerde oorzaak-gevolgketens verklaard, maar als een samenspel van op elkaar reagerende elementen en deelsystemen waarin terugkoppelingen een belangrijke rol spelen. En met een beter begrip van de uitdagingen en de manier waarop de samenleving daarmee tot op heden omgaat, verwacht ik vervolgens aanzetten voor oplossingen voor deze vraagstukken te kunnen aanreiken.”
“This provides the opportunity to analyze the functioning of human society similarly to how Roelof A.A. Oldeman has studied the functioning of forests. In doing so, I aim to understand, in a scientifically based way, the challenges posed by increasing environmental pollution, climate change and declining biodiversity. In this, phenomena are not (only) explained based on more or less isolated cause-effect chains but as an interplay of interacting elements and subsystems in which feedbacks play an important role. And with a better understanding of the challenges and how society deals with them to date, I expect to be then able to provide starting points for solutions to these issues.”
Frank J. Dietz, citaat uit 1e Oldeman Lezing
Thorbecke voorbij: Lokale sturing op complexe opgaven
“Het interessante is dat nadere bestudering van het werk van Thorbecke verrassende paralellen oplevert met de benadering van Oldeman. Ook Thorbecke beschouwde de staat als een levend, logisch functionerend organisme met Rijk, provincies en gemeenten als vitale organen van het stelsel van één lichaam. Een bestuurlijk ecosysteem dat niet topdown handelen, de verticale dimensie, als voornaamste karakteristiek heeft maar het met elkaar schakelen, koppelen en terugkoppelen.”
“Interestingly, further study of Thorbecke’s work yields surprising parallels with Oldeman’s approach. Thorbecke also considered the state a living, logically functioning organism with the national government, provinces and municipalities as vital organs of the single-body system. An administrative ecosystem that does not have top-down action, the vertical dimension, as its main characteristic but rather switching, linking and feeding back to each other.”
– J. Krul, citaat 2e Oldeman Lezing
Bibliografie
Dietz, F. (2018) Duurzame ontwikkeling en circulair economie. Breda: PRIMO en Civitas Naturalis.
Krul, J. (2020) Thorbecke voorbij: Lokale sturing op complexe opgaven. Breda: PRIMO en Civitas Naturalis.
Liedtka, J. and Ogilvie, T. (2011) Design for growth: A design thinking tool kit for managers. New York: Columbia University Press.
Oldeman R. (1990) Forests: Elementen van de Silvologie. Berlijn/Heidelberg: Springer-Verlag.
Oldeman, R., Schmidt, P. and Arnolds, E. (1990) Forest components. Wageningen: Agricultural University, 111 pp.
Oldeman, R. (1974a, 2nd ed.). L’architecture de la forêt guyanaise. Montpellier: Mémoires ORSTOM, 73.
Hieronder de publicaties gerelateerd aan de Oldemanlezing, geordend aflopend naar datum. Hereunder the publications related to Oldeman lecture, arranged descending by date.

De bril van systeemdenken
Het belang van systeemdenken bij het vinden van oplossingen van voorliggende vraagstukken is groot. Het blijft een uitdaging, omdat dit bovenal complex is en begrepen dient te worden door de onderdelen van het systeem. Het leren van natuurlijke ecosystemen is voor de hand liggend. Dr. Frank J. Dietz (2018, p.3) van het Planbureau voor de … Lees verder “De bril van systeemdenken”

L’ architecture de la forêt guyanaise
Profile of a patch of forest of about 30 X 40 m in the Saül region by Roelof Oldeman (1974), at an altitude of 285 m. Thick line: trees of the whole of the present; dotted and shaded: trees of the future set; thin line: standing or fallen trees from the past as a whole; … Lees verder “L’ architecture de la forêt guyanaise”

Thorbecke voorbij: Lokale sturing op complexe opgaven
Delft, 20 januari 2022. De tweede Professor dr.ir. Roelof A.A. Oldeman Lezing* door Mr. J. (Hans) Krul, gemeentesecretaris en algemeen directeur van de Gemeente Delft. Hij belicht vanuit zijn functie en rol in het knooppunt van het gemeentelijk verkeer, hoe vanuit lokaal perspectief voorliggende complexe opgaven kunnen worden benaderd. Thorbecke en Oldeman zijn daarbij behulpzaam in … Lees verder “Thorbecke voorbij: Lokale sturing op complexe opgaven”

“De bosbouw vergt een holistische benadering”
De bosbouw borduurt teveel voort op de sectorale inrichting van het landgebruik. Dat zegt prof. dr. ir. Roelof Oldeman, hoogleraar Bosteelt & Bosoecologie aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Die reductionistische erfenis van de industriële revolutie dient volgens hem plaats te maken voor een meer holistische benadering waarbij de bossen niet meer moeten worden aangepast aan een … Lees verder ““De bosbouw vergt een holistische benadering””

Duurzame ontwikkeling en circulaire economie
Koos van Houdt en Jack Kruf Ede, 12 oktober 2018. In de raadszaal van de gemeente Ede verzorgde Dr. Frank J. Dietz (econoom en verbonden aan het Planbureau voor de Leefomgeving, PBL) de 1e Professor Roelof A.A. Oldeman Lezing*: “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie: een pleidooi voor systeemdenken in het openbaar bestuur.” Doel van de lezing is … Lees verder “Duurzame ontwikkeling en circulaire economie”