Rekenkamer Rotterdam | 2019
Rode draden uit tien jaar rekenkamerrapporten
De rekenkamer heeft onderzocht welke inhoudelijke overeenkomsten (‘rode draden’) er te vinden zijn in de conclusies van 42 rekenkamerrapporten die de rekenkamer sinds 2009 tot en met begin 2019 heeft gepubliceerd over de gemeente Rotterdam. Dit rapport beschrijft de uitkomsten van dat meta-onderzoek.
Bestuurlijke overmoed en te veel regels
De gemeente is met haar plannen herhaaldelijk te overmoedig en neemt dan teveel (financiële) risico’s. Verder gaat de gemeente nogal eens te veel uit van regels en procedures en heeft ze te weinig aandacht voor praktische uitvoeringsproblemen en de leefwereld van inwoners. Dit en meer concludeert de rekenkamer in de notitie ‘Publieke waarde in de knel’, een samenvatting van tientallen onderzoeken die de Rekenkamer Rotterdam sinds 2009 heeft uitgevoerd in de gemeente Rotterdam.
Financiële risico’s vaak onderschat
De gemeente Rotterdam heeft vaak ambitieuze plannen, zoals met het Warmtebedrijf, Feyenoordcity en het Schiekadeblok. Durf en daadkracht worden vaak gezien als een kracht van Rotterdam. Helaas onderschatte de gemeente de afgelopen tien jaar in haar plannen nogal eens (financiële) risico’s en problemen. Verder komt het herhaaldelijk voor dat de gemeente te weinig leert van zaken die mis zijn gegaan. Ook problemen in de interne samenwerking en die met andere organisaties leiden ertoe dat plannen vaak niet worden gerealiseerd.
Te weinig aandacht voor uitvoerders en burgers
Verder bestuurde de gemeente de afgelopen tien jaar nogal eens te eenzijdig met regels en protocollen. Zij hield dan niet genoeg rekening met de leefwereld van uitvoerders en burgers. Zo bleken de sociale wijkteams te veel last te hebben van interne regels en procedures en bleek het interne integriteitsbeleid van de gemeente te eenzijdig gericht op regels en was er te weinig daadwerkelijke aandacht voor de interne cultuur en gedrag van medewerkers.
Cultuurverandering nodig
De rekenkamer vindt dat de gemeente grote plannen vooraf intern kritischer moet bekijken en meer moet leren van het verleden. Ook vindt de rekenkamer dat de gemeente signalen van eigen ambtenaren, uitvoerende professionals, burgers, maatschappelijke organisaties en onderzoekers serieuzer moet nemen. Volgens de rekenkamer is een cultuurverandering in de gemeentelijke organisatie nodig om in de organisatie meer tegenspraak mogelijk te maken. De rekenkamer ziet in de huidige collegeperiode wel een kentering binnen de ambtelijke leiding, die erop duidt dat serieus wordt nagedacht over manieren om de beheersing van risico’s te verbeteren. De rekenkamer vindt het van belang dat die verbetering serieus worden opgepakt en een hoge prioriteit krijgt. Lees meer op website gemeente of download notitie-publieke-waarde-in-de-knel.
Lees ook Meta analyse publieke-waarde-in-de-knel door Paul Hofstra en Kees de Waijer | 2019
Dit artikel beschrijft uitkomsten van een meta-analyse van tientallen onderzoeken die de Rekenkamer Rotterdam sinds 2009 heeft uitgevoerd. Het is een eerlijke inkijk in openbaar bestuur, in de componenten, rollen, relaties en processen.
Het zijn hardnekkige beleidsproblemen die terugkerend voorkomen in het bestuur van de gemeente Rotterdam. Ze bestrijken vier thema’s: problemen in de beleidsopzet, uitvoeringsproblemen, interne samenwerking en sturing en samenwerking met andere partijen.
…”Zo bleken ambities meer dan eens onrealistisch en werden risico’s onvoldoende onderkend. In de aansturing van beleid was er nogal eens te weinig aandacht voor ‘soft controls’. Beleid bleek meermaals verkokerd in deelprocessen, waarin het te bereiken maatschappelijk doel ondergesneeuwd raakte. De rekenkamer pleit voor meer bestuurlijke bezinning vooraf en voor een ander sturingsmodel, dat meer aansluit bij de leefwereld van uitvoerder en burgers.”