Tagarchief: Publiek domein

Democratie in de gemeente

Geplaatst op door

Coördinatie Hans Vollaard (Universiteit Utrecht) en Giedo Jansen (Universiteit van Amsterdam) | 2023

Dit rapport doet verslag van onderzoek naar lokale democratie vanuit het perspectief van de kiesgerechtigde inwoners. Lokale democratie is meer dan verkiezingen alleen. Daarom richt het rapport zich niet alleen op opkomst en stemkeuze, maar ook op andere vormen van politieke participatie (zoals inspraak) en de besluitvorming en dienstverlening door het gemeentebestuur. Download rapport.

Verkiezingen heten vaak het feest van de democratie. De gemeenteraads-verkiezingen van 2022 staan echter niet te boek als een uitbundig feest. Natuurlijk, partijen met zetelwinst waren blij. Van een echte feeststemming wilde het echter niet komen. Daarvoor overheersten de zorgen over de opkomst van 51 procent te veel. Zou dat niet wijzen op een afkalvend politiek vertrouwen, ook op lokaal niveau? Waren er te weinig kiezers op het verkiezingsfeest? Of waren er juist te veel partijen die deelnamen? Dat zou het kiezers maar moeilijker maken om een keuze in het stemhokje te maken. Bovendien zouden gefragmenteerde gemeenteraden minder makkelijk besluiten kunnen nemen. De gemeenteraadsverkiezingen vrolijkten zo de lokale democratie niet echt op, terwijl die wel een opsteker kon gebruiken. In veel beschouwingen over lokale democratie overheerst immers de zorgelijke toon (zie bijv. Heringa e.a., 2022).

Of die zorgen terecht zijn, hangt allereerst af van de meetlat waarlangs lokale democratie (impliciet) wordt gelegd. Als die meetlat onhaalbaar hoog ligt, dan is een sombere taxatie van lokale democratie snel gemaakt (Vollaard, 2022). Of die zorgen terecht zijn, hangt ook af van de feitelijke situatie in de lokale democratie. Dat vergt onderbouwde analyses van het functioneren van het gemeentebestuur, maar zeker ook van de politieke opvattingen en gedragingen van inwoners zelf. Zij vormen immers de basis van democratie.

Dit rapport doet verslag van onderzoek naar lokale democratie vanuit het perspectief van de kiesgerechtigde inwoners. Lokale democratie is meer dan verkiezingen alleen. Daarom richt het rapport zich niet alleen op opkomst en stemkeuze, maar ook op andere vormen van politieke participatie (zoals inspraak) en de besluitvorming en dienstverlening door het gemeentebestuur.

Eindrapport+Democratie+in+de+gemeente

12 Principes van Goede Besturing

Geplaatst op door

Deel uit ‘The Allegory of Good and Bad Government, a series of three fresco panels painted by Ambrogio Lorenzetti between February 1338 and May 1339.

Raad van Europa | 2008

De Raad van Europa heeft 12 principes voor goede besturing vastgesteld. Zij dienen als uitgangspunten, randvoorwaarden en richtlijnen bij het effectief handelen in publieke zaken. Het is een nobele set en een aansporing voor elk bestuur en elke organisatie. Het is spannend om te weten waar mechanismen van bijsturing zitten en hoe deze werken, indien niet voldaan wordt aan één of meer van de principes (Engels):

  1. Participation, Representation, Fair Conduct of Elections.
  2. Responsiveness.
  3. Efficiency and Effectiveness.
  4. Openness and Transparency.
  5. Rule of Law.
  6. Ethical Conduct.
  7. Competence and Capacity.
  8. Innovation and Openness to Change.
  9. Sustainability and Long-term Orientation.
  10. Sound Financial Management.
  11. Human Rights, Cultural Diversity and Social Cohesion.
  12. Accountability.

De overlevering leert ons dat hiervoor een hoog organiserend vermogen nodig is van de bestuurders en managers die de principes geacht worden te hanteren. Siena werd in de veertiende eeuw – toen een staat, geen stad – erg goed geleid. Persoonlijke kwaliteiten dus. Anders gezegd: Siena kwam tot bloei omdat er goede bestuurders zaten.

Wat was hun geheim, wat hun competenties? Een addendum bij deze principes inzake de noodzakelijke competenties is eigenlijk gewenst. Wij weten: zonder goede mensen, geen succes.

Foto: Lorenzetti, A. (1339). The Effects of Good Government. Siena, Sala dei Nove.